Budowa wiaty na własnej posesji może wiązać się z koniecznością spełnienia kilku formalności urzędowych. Największe wątpliwości wzbudza temat zgłaszania jej budowy oraz uzyskania pozwolenia na budowę. Niniejszy artykuł nie jest poradą prawniczą, ani interpretacją obecnych przepisów – uwzględnia jedynie zapisy, które są obecne w aktualnym prawie. Jeśli masz wątpliwości, czy Twój obiekt powinien zostać zgłoszony lub musisz mieć na niego pozwolenie – udaj się po pomoc do swojego urzędu gminy, bądź skonsultuj się z producentem wiaty, czy wymaga ona zgłoszenia do urzędu.
Co to jest wiata (samochodowa, rowerowa)?
Aby dowiedzieć się nieco więcej na ten temat, warto zerknąć do obecnie obowiązujących przepisów budowlanych. Próżno tam jednak szukać jednolitej definicji wiaty. Pojawia się ona dopiero w klasyfikacji obiektów budowlanych PKOB. Z zapisów tam zamieszczonych można dowiedzieć się, iż jest to pomieszczenie umiejscowione na ziemi, które nie ma przynajmniej jednej ze ścian. Może być to także konstrukcja całkowicie pozbawiona boków. W niektórych orzecznictwach wiatę określa się jako konstrukcję, która jest wsparta na słupach. Można zatem stwierdzić, że wiata samochodowa ma dach, słupy podtrzymujące i mocowania. Nie jest to jednak żadna linia prawna, dlatego wokół tego tematu narosło dosyć dużo wątpliwości.
Jeśli zastanawiasz się, czy dana konstrukcja spełnia formalne funkcje wiaty, to producent wiat z pewnością udzieli Ci na to pytanie odpowiedzi, choćby opisując w ten sposób swój produkt. Wiadomo jednak, że wiata rowerowa i samochodowa nie jest budynkiem, lecz konstrukcją (instalacją). Oznacza to, że nie stosuje się do niej wszystkich przepisów, które dotyczą np. budynków wielorodzinnych.
Czy można wybudować wiatę bez pozwolenia/zgłaszania?
Formalności prawne potrafią zniechęcić wielu inwestorów do stawiania nowych konstrukcji na prywatnej posesji. Okazuje się jednak, że pewną grupę wiat można wznosić bez konieczności zgłaszania tego faktu u urzędników, ani bez uzyskiwania specjalnych zgód. W ustawie Prawo budowlane, w punkcie 2c, art. 29. 1. traktującym o pozwoleniach na budowę, można znaleźć informację dotyczącą konstrukcji, które nie wymagają tego pozwolenia. Okazuje się, że budowa wiat: „o powierzchni zabudowy do 50m2, sytuowanych a działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe, przy czym łączna liczba wiat na działce nie może przekraczać dwóch na każde 1000 m2 powierzchni działki” nie wymaga spełniania tych wymogów.
Przed dokonaniem wyboru, zawsze warto poradzić się osób kompetentnych w tym temacie, czy wiata klasyfikuje się do zgłoszenia, czy nie.
Kiedy wiata będzie wymagała pozwolenia?
Jeśli chcemy postawić duża konstrukcję, która ma np. 60 metrów kwadratowych, wówczas musimy wystąpić o pozwolenie. Duże wiaty rowerowe, które są budowane w miejscach publicznych (np. przy galeriach handlowych) również wymagają pozwolenia. Dotyczy to także wiat, które będą stać przy budynkach wpisanych do rejestru zabytków. Wyjątków jest więcej. Wiata, która w jakikolwiek sposób oddziałuje na budynki innych właścicieli, również będzie musiała posiadać odpowiednią zgodę na wybudowanie. Ważnym zapisem jest również to, że na jednej posesji o powierzchni 1000 metrów kwadratowych mogą stać jedynie dwie wiaty samochodowe (lub inne) nieprzekraczające 50 metrów powierzchni. Jeśli ma być ich więcej, to również należy wystąpić o pozwolenie. Jeśli więc zastanawiasz się, czy Twoja wiata na samochód wymaga zgłoszenia – to w wielu przypadkach nie ma takiej konieczności, choć niekiedy będzie trzeba to zrobić. Nie ma w tym kontekście znaczenia m.in. rodzaj materiału, z którego jest ona stworzona, ale np. jej wielkość. Warto również sprawdzić, jakie działania zaleca dany producent wiat – czy jego produkty są dostosowane do tego, aby nie trzeba było ich zgłaszać/uzyskiwać na nie pozwolenia, czy sytuacja jest odwrotna.
